Erwin, morgen net zo duister als in Libanon?

Het NOS Journaal moet niet zoals 4 in het Land en Hart van Nederland het nieuws willen brengen dat ‘het volk’ wil zien. Want het volk is een draaikont. Opiniebijdrage uit 2007 voor nrc.next.Volgens Petra de Beij, chef van RTL’s 4 in het Land, moet nieuws dicht bij de burger staan. „Of ayatollah Hutsefluts de verkiezingen wint en hoe de politiek daarop reageert, zal mij worst zijn”, zei ze zaterdag in Volkskrant Magazine. Haar visie heeft, zo blijkt uit het artikel, de afgelopen jaren een omwenteling in nieuwsverslaggeving op gang gebracht. Droge gesprekken met, laten we zeggen, ayatollah Hutsefluts en zijn woordvoerders zijn wat haar betreft verleden tijd. De macht is aan het volk, want nieuws moet aanspreken.De Beij implementeerde haar visie al in de werkwijze van Twee Vandaag, stapte toen over naar Hart van Nederland op SBS6 en werd uiteindelijk roergangster bij het eerdergenoemde RTL-programma. Haar schreeuw om een meer aansprekende benadering van het nieuws vond weerklank bij Nico Haasbroek, voormalig hoofdredacteur van het NOS Journaal. Haasbroek verzocht De Beij telefonisch om de „ingedutte” Journaal-redacteuren eens te komen vertellen hoe ze het nieuws weer leuk konden maken.En daar ging het mis. Het slechte nieuws bleef, maar de verpakking ervan werd anders. Vrolijker.In een babyblauw decor brengen Philip Freriks en zijn collega’s ons nu elke dag het wel en wee van de wereld, standaard afgesloten met een licht verteerbare reportage en een amicale introductie van Marjon de Hond of Erwin Krol. Zo is het boegbeeld van degelijke televisiejournalistiek verworden tot slachtoffer van de steeds harder klinkende ‘stem van het volk’. 

Het Journaal mag gerust slecht nieuws brengen, als de nasmaak maar niet aanzet tot slapeloze nachten. De NOS gooit haar rug tegen de muur. Het volk krijgt zijn zin.Tegen beter weten in, want les één voor iedere journalist zou toch moeten zijn dat je het volk nooit zijn zin moet geven. Het volk is een draaikont. Het volk wil hard kunnen roepen dat Nederland vol is en dat asielzoekers hun eigen probleem maar eens moeten oplossen, maar steigert panisch als blijkt dat een gezin met jonge kinderen wordt uitgezet.

En daar ging het mis. Het slechte nieuws bleef, maar de verpakking ervan werd anders. Vrolijker.

Het volk wil zijn mening spuien over de politiek, maar neemt niet de moeite om verkiezingsprogramma’s te vergelijken. Het volk wil weten wat er in de wereld gebeurt, maar wil er niet depressief van raken – ook niet als het nieuws tot weinig vreugde stemt. Natuurlijk, het Journaal moet inspelen op zijn kijkers en mag nooit vervallen in elitaire betweterigheid van de redactie. Toch is precies het tegenovergestelde daarvan ook geen optie. De NOS moet nu, meer dan ooit, een keuze maken. Laat het zich leiden door de struisvogelpolitiek van ‘het volk’? Dan krijgen irrationele impulsen en draaikonterij de overhand.Maar keert de NOS het tij? Dan mogen we hopen op een evenwichtige weergave van het nieuws, zonder opsmuk en onzin.Citaten uit interview Volkskrant Magazine (zaterdag 26 augustus) met Petra de Beij„Je moet een gevoel voor mensen hebben. Als je dat uitsluit, maak je een strakke rubriek met woordvoerders, heren in pak met wie kijkers zich veel minder kunnen identificeren.”„Of ayatollah Hutsefluts de verkiezingen wint en hoe de politiek in Iran daar op reageert, zal mij worst zijn. Wat heeft de kijker daaraan?(...) Ik heb de correspondent gevraagd vanuit zichzelf te vertellen. Een persoonlijk verhaal over het streng islamitische Iran. Op die manier gaat zo’n onderwerp leven voor de kijker.”∗